Του Δημήτρη Α. Γιαννακόπουλου *

Θα επιχειρήσω όσο μπορώ πιο περιεκτικά να παρουσιάσω σήμερα το πρώτο μέρος από τις δέκα βαθύτερες αιτίες που προκάλεσαν και διευρύνουν την κρίση, έτσι όπως την προσέγγισα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, επικεντρώνοντας στον βαθμό που είναι μεθοδολογικά ορθό στην Ελλάδα. Ο τρόπος ανάδειξης των δέκα αυτών αιτίων δείχνει εμμέσως και την πολιτική οδό που πρέπει να ακολουθεί για την επίλυση της κρίσης υπέρ των συμφερόντων των δύο-τρίτων της κοινωνίας  – στην οποία ασφαλώς έχουμε ήδη αναφερθεί ρητά σε προηγούμενα διαδικτυακά σημειώματα  -  και με την έννοια αυτή οι δέκα πιο κάτω παρατηρήσεις συγκλίνουν στη «λύση» του προβλήματος, με την μορφή δεκαλόγου.



1) Η κρίση είναι πολιτική και αποτελεί έκφραση της κρίσης της νεωτερικότητας στην επιχείρηση μετάβασης σε μια μεταμοντέρνα εποχή, όπου θα ολοκληρώνεται η  ηγεμονία ενός ολιγαρχικού παγκόσμιου καθεστώτος που ελέγχει την διαμόρφωση της αξίας και την κατανομή του πλούτου. Είναι δηλαδή βαθύτατα ταξική κρίση και με ταξική πάλη αντιμετωπίζεται, ώστε να αποκαλυφθεί και να διαρραγεί ο δεσμός της παγκόσμιας διακυβέρνησης με την καπιταλιστική οικονομία της αγοράς. Το πρώτο συστήνεται για να νομιμοποιεί ως απόλυτο, αυτονόητο, αδιαμφισβήτητο, «θεϊκό» μηχανισμό το δεύτερο, το οποίο με τη σειρά του ορίζει και νομιμοποιεί την ολοκλήρωση της  παγκόσμιας ολιγαρχικής δομής ως «αδίρητη ανάγκη». Ως λύση, δηλαδή, στην οικονομική κρίση εμφανίζεται να είναι η ολοκλήρωση της ολιγαρχικής πολιτικής οργάνωσης, όπως ακριβώς το ολιγοπώλιο έρχεται να προσφέρει λύση όταν υπάρχει κρίση αξιών στον οικονομικό κύκλο. Αυτό σημαίνει κυριαρχία του νεοφιλελευθερισμού.

2)  Σήμερα μεταβαίνουμε από την πολιτική απάτη της βιομηχανικής περιόδου, το αντιπροσωπευτικό σύστημα, στην απάτη του μεταβιομηχανικού κόσμου, την παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση, που επιδιώκει να θεμελιώσει μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος οικονομικής πειθαρχίας και τιμωρίας την πλέον ολιγαρχική και ταυτόχρονα συνεκτική δομή ηγεμονίας. Σημειώστε και μη το ξεχνάτε, οι μηχανισμοί της οικονομικής λειτουργίας, δεν είναι αποτέλεσμα της εμπειρίας του ανθρώπου, όπως το εμφανίζουν οι αστοιχείωτοι, αλλά σε κάθε περίπτωση ιστορική έκφραση ταξικής κυριαρχίας και μηχανισμοί που συνθέτουν μια συγκεκριμένη μορφή ηγεμονίας. Είναι, δηλαδή, πολιτικά κατασκευάσματα. Σήμερα από τον παραμορφωτικό διαχωρισμό της Κοινωνίας από την Οικονομία, την Πολιτεία και το Φυσικό Περιβάλλον, που ορίζει την βαρβαρότητα της νεωτερικότητας, περνάμε στην «εξαφάνιση» της κοινωνικής θεωρίας με την σύνδεση του υποκειμένου όχι με κάποια μορφή κοινωνίας, αλλά με μια φαντασιακή αναπαράσταση της αγοράς. Το υποκείμενο αποκτά φαντασιακή κοινωνική ταυτότητα μέσω μιας ολοκληρωμένης  οικονομίας της αγοράς και μετατρέπεται σε απόλυτο εμπόρευμα δίχως βούληση με την πολιτική έννοια.

Στο σημείο αυτό εξαφανίζεται όχι μόνον η ταξική συνείδηση, αλλά επίσης και κάθε είδος κοινωνικής. Ο άνθρωπος, έτσι, δεν παραμένει στο επίπεδο της βιομηχανικής επανάστασης, όπου είδαμε να αντιστρέφεται η σχέση του μέσου με τον σκοπό και να εκθειάζεται η λογική των νεκρών πραγμάτων, αλλά σε ένα μεταμοντέρνο όπου ο ανώτερος νόμος της νεκρής φύσης (:χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός) μεταβάλει το άτομο σε νεκρό πολίτη. Ο τελευταίος όχι μόνον χάνει την δυνατότητα του κοινωνικού αυτοπροσδιορισμού μέσω της πολιτικής σφαίρας και ούτε απλώς προσδιορίζεται μέσω της οικονομικής σφαίρας όπως συμβαίνει μέχρι τώρα, αλλά μετατρέπεται από κοινωνική οντότητα σε οικονομική μονάδα, η οποία συνδέεται με τον μηχανισμό διαμόρφωσης των τιμών στην διαδικασία προσδιορισμού της αξίας, που ουσιαστικά διαρθρώνει τον μηχανισμό αναδιανομής πλούτου.

Αυτή είναι η αντι-βιοοικονομική προσέγγιση της ζωής, που πλέον οδηγεί στην μετατροπή της βιολογικής ύπαρξης του ανθρώπου σε μια αντι-αναπαραγωγική για την ίδια τη  ζωή περιπέτεια. Οι νεοφιλελεύθεροι, τελικά, είναι τόσο ηλίθιοι που μέσα στη ταξική απληστία τους επιχειρούν να εισαγάγουν αποσπασματικά νόμους της φυσικής στο επίπεδο της πολιτικής κυριαρχίας, αγνοώντας, ότι οι οικονομικές σχέσεις που δομούνται έτσι βρίσκονται σε αντίθεση με την ίδια τη ζωή και όχι απλώς με την ευημερία της ευρύτερης κοινωνίας.

3) Από την θεσμική συγκρότηση του μοντέρνου κράτους και την κυριαρχία μιας πολιτικο-επιχειρηματικής ελίτ, περνάμε στη συγκέντρωση της εξουσίας σε εξωθεσμικά, οικονομικά (αντικειμενικοφανή, τεχνοκρατικά και δήθεν ουδέτερα) στην όψη κέντρα, που μέσω της ολοκληρωμένης οικονομικής διακυβέρνησης προσδοκούν την απόλυτη ηγεμονία με την ανάδειξη μιας παγκόσμιας (πολιτικής ασφαλώς) κυβέρνησης. Αυτό ήταν και είναι το όνειρο κάθε διεστραμμένου και κάθε διεστραμμένης, οι οποίοι αντί να αναζητήσουν μέσω της γνωστικής θεραπείας ή κάποιας άλλης τέλος πάντων λύτρωση από την καταπιεσμένη τους  λίμπιντο, συναθροίζονται σε μυστικιστικές οργανώσεις και σχεδιάζουν στρατηγικές ηγεμονίας με όχημα την ολοκλήρωση του καπιταλισμού ως απολυταρχικής (πολιτικής) δομής, λέγοντας υπερφίαλα και απολύτως βλακωδώς: «όλα είναι οικονομία»! Κάπως έτσι από τους επαγγελματίες πολιτικούς, περνάμε στους επαγγελματίες τεχνοκράτες της πολιτικής και από τον λαϊκίστικο πολιτικαντισμό στη λαϊκιστική χυδαιότητα του  οικονομισμού, ο οποίος ως μέθοδο πολιτικής διαπαιδαγώγησης χρησιμοποιεί το «learning by numbers».

4) Με τη κρίση αυτή, από το «Ανάπτυξη – ή - Θάνατος» - όπως λέει έξυπνα ο Τάκης Φωτόπουλος – περνάμε στο « Δημοσιονομική Πειθαρχία – ή - Θάνατος» σε όσους προφανώς έχουν υπονομεύσει την ανάπτυξή τους, όπως καληώρα η Ελλάδα, μέσω της ένταξης τους σε ένα παραγωγικό μοντέλο ηγεμονίας που τους καθιστά κοινωνικά ευάλωτους. Έχει μήπως άδικο ο πρώην Πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI), Hans,Olaf Henkel, όταν λέει: «Το Ευρώ είναι πολύ ισχυρό νόμισμα για τις χώρες του Νότου με αποτέλεσμα να μην είναι ανταγωνιστικές, για τις χώρες του Βορρά πολύ αδύναμο. Οι γερμανικές εξαγωγές τα πάνε σίγουρα πολύ καλά. Αλλά τί παράδοξο πρόγραμμα στήριξης των εξαγωγών είναι αυτό, όταν η γερμανική βιομηχανία τα πάει περίφημα και ο Γερμανός φορολογούμενος και τα παιδιά του πρέπει να πληρώνουν για τις συνέπειες αυτών των εξαγωγών σε άλλα κράτη; Αυτό δεν είναι απλώς λάθος, είναι ανήθικο»;

 Όχι, δεν είναι ανήθικο, είναι χαρακτηριστικό του μεταμοντέρνου καπιταλισμού, που έτσι επιζητεί να αντιμετωπίσει την κρίση καπιταλιστικού μετασχηματισμού για την ολοκλήρωση ενός ολιγαρχικού παγκόσμιου (πολιτικού) συστήματος. Η αντιπληθωριστική πολιτική είναι στοιχείο αυτής της μορφής ηγεμονισμού, που ουσιαστικά συμβάλει με οικονομικά μέσα να θεσπισθεί ένας μονοπολικός κόσμος που θα διοικείται από το χρηματοπιστωτικό λόμπυ. Ούτε έχει άδικο ο άνθρωπος όταν λέει: «Οι χώρες του Νότου δεν θα καταφέρουν να ορθοποδήσουν χωρίς υποτίμηση των εθνικών τους νομισμάτων […] Ποτέ πριν δεν επιχειρήθηκε, αναδιάρθρωση χωρίς υποτίμηση […] Η Ελλάδα παραβιάζει εκ νέου τους κανόνες, επειδή δεν μπορεί να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της χωρίς νομισματική υποτίμηση». Έτσι, από την αντι-βιοοικονομική, απολύτως ανήθικη – ας το πω έτσι για να μην στενοχωρήσω άλλο τον Hans,Olaf Henkel (!) – προσέγγιση της οικονομικής ανάπτυξης ως αυτοσκοπός της πολιτικής, που δεν αποτελεί τίποτε περισσότερο παρά αναπαράσταση του μύθου της βιομηχανικής επανάστασης, είτε ως «υπαρκτός καπιταλισμός», είτε ως «υπαρκτός σοσιαλισμός», ερχόμαστε πλέον να προσδίδουμε πολιτικά, διοικητικά χαρακτηριστικά στον μέχρι σήμερα δήθεν αυτορρυθμιζόμενο μηχανισμό των τιμών στο πλαίσιο λειτουργίας της τάχαμου αντικειμενικής, ετερόνομης οικονομικής σφαίρας, εντός της οποίας η  κατανομή των σπάνιων πόρων πραγματοποιείται δήθεν αχειραγώγητα.

Η πιο απίθανη πλάκα είναι εδώ: ο νεοφιλελευθερισμός ξεμασκαρεύεται, αλλά αφελώς συνεχίζει να ομιλεί περί «καθαρού λόγου», ενώ το μόνον «καθαρό» στην περίπτωση είναι ότι εξειδικεύεται στην πολιτική εξαπάτηση μέσω οικονομικών αναπαραστάσεων της ηγεμονίας μιας ολιγαρχικής δομής, που όμως εμφανίζεται ως φυσικός νόμος, ως κανόνας της ζωής, αποκαλύπτοντας τον φονταμενταλισμό που τον χαρακτηρίζει. Η  αντιπροσωπευτική δημοκρατία, όπως την γνωρίσαμε κατά την νεωτερικότητα, δεν είναι πλέον λειτουργική για τις ελίτ που ελέγχουν το σύστημα της οικονομίας της αγοράς και έτσι επιχειρούν να την κλονίσουν. Στόχος τους είναι να περάσουμε σε ένα άλλο πολιτειακό (και τυπικά ολιγαρχικό) και πολιτικό μοντέλο που θα ευνοεί τον παγκόσμιο έλεγχο της χρηματοπιστωτικής ελίτ, στο πλαίσιο μιας μονοπολικής ηγεμονίας, ή μάλλον ορθότερα, στο πλαίσιο ενός «uni-multipolar world» -  στον οποίο έχω αναφερθεί  διεξοδικά κατά το παρελθόν και το οποίο (concept) αναπαριστά μια δομή παγκόσμιας Αριστοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό η λεγόμενη «δημοσιονομική πειθαρχία» και η ολοκλήρωση της οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ, δεν είναι τίποτε άλλο παρά αλληλοσυμπληρούμενοι μηχανισμοί (οικονομικός και πολιτικός αντίστοιχα) που θα θεραπεύουν δυνητικά  το πρόβλημα της «υπερθέρμανσης» της οικονομίας από την υπερβολικά γρήγορη, μαζική συγκέντρωση του πλούτου στα χέρια ολίγων. Είναι μια προσπάθεια να ξεπεραστεί ομαλά η κρίση του παγκόσμιου μοντέλου ανάπτυξης δίχως παραγωγική καταστροφή στις πλούσιες αναπτυγμένες χώρες που χαρακτηρίζονται από σημαντικό εμπορικό πλεόνασμα και υψηλή τεχνογνωσία.

Στο σημείο αυτό εδράζεται και η διένεξη της γερμανικής ελίτ με το χρηματοπιστωτικό λόμπυ. Οι Γερμανοί, βαθιά «οικονομικά φιλοσοφημένοι», δεν δέχονται τις απατηλές θεωρήσεις των ανθρώπων του «έξυπνου χρήματος» περί μη-αποτυχίας των αγορών, καθώς καλά γνωρίζουν ότι οι σαχλαμάρες των παιδιών του νεοφιλελευθερισμού, είναι αυτά που εκείνοι τους μάθανε να απαγγέλουν όταν μαζικά μετανάστευσαν από τις καλύτερες σχολές της Γερμανίας στις ΗΠΑ, από το  τέλος του 19ου έως το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου. Ξέρουν, λοιπόν, καλά  ότι η  αυτορρυθμιζόμενη οικονομία είναι μια προπαγανδιστική μπλόφα του καπιταλισμού και ότι στην πραγματικότητα η ηγεμονική πολιτική είναι αυτή, που στο βαθμό που αποκτήσει καθολικότητα και κυριαρχήσει, διαμορφώνει αυτόν τον φαινομενικό αυτοματισμό μέσω του ελέγχου της κυκλοφορίας του χρήματος (με την γενική έννοια των εκχρηματισμένων ανταλλαγών φυσικά). Όπως επίσης γνωρίζουν ότι το «χρήμα» δεν μπορεί να κόβεται στην ΕΕ όπως στις ΗΠΑ, καθώς εδώ δεν υπάρχει ακόμη ενιαίος πολιτικός έλεγχος, τυπικά θεσπισμένος και αξιόπιστος που να θεμελιώνει την ηγεμονία στον Ευρωπόλο. Είμαστε ακόμη στην διαδικασία μετάβασης στο «uni-multipolar» σύστημα και υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος σκληρής διαπραγμάτευσης των δυο κύριων πλευρών με την πιθανότητα ατυχημάτων, όπως για παράδειγμα καταλήγει η υπόθεση της Ελλάδας, πάντοτε ανοιχτή. Δίχως συγκεκριμένη και πολιτικά-διοικητικά θεμελιωμένη δομή ηγεμονίας, ο αυτοματισμός της αγοράς δεν λειτουργεί και μην ακούτε τους νεοφιλελεύθερους, διότι είναι θύματα της οικονομιστικής θεώρησης της λειτουργίας της «ανάπτυξης δίχως όρια», όσο ασφαλώς υπάρχουν φυσικές πηγές και άνθρωποι για εξαντλητική εκμετάλλευση!

Η «δημοσιονομική πειθαρχία», λοιπόν, δεν είναι μηχανισμός ανάπτυξης, ούτε ύφεσης (ανάλογα την περίπτωση). Πρόκειται για μηχανισμό αντιμετώπισης της κρίσης του ηγεμονικού μοντέλου που στηρίζεται στην καπιταλιστική θεωρία της ανάπτυξης ως διαδικασία παραγωγής πλούτου. Πρόκειται για την κρίση «δημοκρατίας» που βιώνουμε από το πέρασμα ενός Ψευδοδημοκρατικού πολιτειακού μοντέλου (φιλελεύθερη δημοκρατία) σε ένα άλλο απολύτως ολιγαρχικό, που θα στηρίζεται στην αόρατη Αριστοκρατία των Αγορών, η οποία θα ρυθμίζει πολιτικά (κεντρικά) την σχέση της αγοράς με το κάθε κράτος με κεντρικό μοχλό την δημοσιονομική πολιτική. Αυτό που βρίσκεται σε διαπραγμάτευση εντός της κρίσης είναι η θέση και ο ρόλος των εθνικών ελίτ σε αυτό το μοντέλο για να καθοριστεί και το θεσμικό (παγκόσμιο και περιφερειακό) εποικοδόμημα που θα το εκφράσει.  Όπως αντιλαμβάνεστε, σε αυτή την περίπτωση ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων αλλοιώνεται και σε ένα μεταβατικό στάδιο θα περάσουμε σε κράτη, που στο βαθμό που η αριστοκρατία της χρηματαγοράς κρίνει ότι είναι δυσλειτουργικά, θα μετατρέπονται σε καθεστώτα έκτακτης ανάγκης με περιορισμένη λαϊκή κυριαρχία, όπως ακριβώς ξεκίνησε το πείραμα με την Ελλάδα. Σε αυτά η κοινωνία θα χτυπηθεί αλύπητα, θα φτωχοποιηθεί, θα εκχυδαϊστεί απολύτως, θα χάσει την συνοχή της, ενώ ο πολιτικός αγωνισμός θα κολάζεται ως αντιπατριωτική, ανεύθυνη στάση και το κοινωνικό σώμα θα κυβερνάται με διατάγματα και πράξεις νομοθετικού περιεχομένου.  

( Σε επόμενο σημείωμα ο δεκάλογος (μου) περί της κρίσης, με τα σημεία 5-10, θα εστιάσει περισσότερο στην Ελλάδα, πάντα όμως στο γενικό περίγραμμα της μετάβασης από τον βιομηχανικό καπιταλισμό σε ένα νέο ηγεμονισμό, που εκφράζει την μετανεωτερικότητα (μεταμοντέρνος καπιταλισμός) . Στο τέλος θα καταλήξω σε ένα συμπέρασμα πολιτικής δράσης και θα σας αποχαιρετίσω προσωρινά ή «μονιμότερα» ως διαδικτυακή  συντροφιά)…   

Ο Δημήτρης Γιαννακόπουλος είναι διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης, ειδικός σε θέματα πολιτικής και διακυβέρνησης στην Ευρασία. 
Axact

Ακτιβιστής

Μπορείτε να επικοινωνήσετε σχετικά με το παρόν άρθρο ή οτιδήποτε σχετίζεται με την ιστοσελίδα του "ακτιβιστή" ή ακόμη και για άρθρα ή απόψεις σας που επιθυμείτε να δημοσιεύσουμε στο email: chrivanovits@gmail.com

Προσθέσετε το σχόλιό σας:

0 comments:

Παρακαλώ αφήστε το μήνυμά σας. Προσπαθήστε να σχολιάζετε χωρίς προσβλητικούς και συκοφαντικούς χαρακτηρισμούς. Σχόλια που θα θεωρηθούν συκοφαντικά ή θα περιέχουν βωμολοχίες θα απορρίπτονται.